پرو نده اسلام را باید از رفتار های مسلمانان جدا کرد.(دکتر ابراهیم یزدی)

به طور منطقی می توان پذیرفت که ارزیابی ادیان و ایدئولوژی ها از رفتار معتقدان به آنها جداست.

چراکه ارزشیابی(منطقی) حوزه های نظری بر اساس نبود تناقض در مجموعه گزاره های انها انجام می شود. به ویژه که برخی از این گزاره ها ابطال ناپذیر هم باشند.امانمی توان پرونده یک دین یا ایدئولوژی را فارغ ازپیروانش ارزیابی کرد. چراکه باورها وایدئولوژی ها با وجود معتقدان، هویت یافته وبر اساس وجود آدمیان مومن، بروز و ظهور عینی پیدا می کنند.

البته که بر اساس یافته های علمی می توان گفت که رفتار آدمیان الزاما وبه طور انحصاری زاییده باورها و ایدئولوژی ها نیست بلکه

مجموعه ای از مولفه ها( فیزیو لوژیک، وراثت، محیط و...) واز جمله اعتقادات و باورها، سازنده و شکل دهنده رفتار آدمیان است.

بر این مبناست که می توان نتیجه گرفت:

1-نظام اعتقادی که برآیند رفتار وتعامل مومنانش بر ستیز، جهل و ظلم گواهی دهد دیگر نمی تواند از پاک دامنی اش در این عرصه سخن بگوبد

2-ودیگر اینکه، واکنش های آدمیان بیش از آنی که برمبنای حوزه نظری(اعتقادات) شکل بگیرد بر اساس خوی کرده های آنان ترسیم می شود.